11 tháng đầu năm 2025, ngành thép Việt Nam ghi nhận nhiều biến động khi nhu cầu toàn cầu suy yếu và các biện pháp thuế quan từ Mỹ và châu Âu tiếp tục gây áp lực lên hoạt động xuất khẩu. Tuy nhiên, một số thị trường trong khu vực lại tăng trưởng tích cực, đặc biệt là Campuchia, nơi đang trở thành điểm đến lớn nhất của thép Việt Nam.
Campuchia – thị trường xuất khẩu số 1 của thép Việt Nam
Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, trong 11 tháng đầu năm, Việt Nam đã xuất khẩu hơn 9,2 triệu tấn sắt thép, đạt kim ngạch 6 tỷ USD. Dù giảm so với cùng kỳ năm 2024, nhưng xuất khẩu sang Campuchia lại tăng trưởng ấn tượng:
- Sản lượng hơn 1,3 triệu tấn, trị giá 768 triệu USD
- Tăng 24% về lượng và tăng 14% về trị giá
- Giá xuất khẩu bình quân đạt 571 USD/tấn
Một trong những yếu tố quan trọng giúp Campuchia dẫn đầu là thuế suất 0% theo Thỏa thuận thúc đẩy thương mại song phương giữa Việt Nam và Campuchia. Chính sách này giúp doanh nghiệp tiết giảm chi phí và tăng lợi thế cạnh tranh so với các thị trường khác.
Đứng thứ 2 là thị trường Italy, nhập khẩu gần 970 nghìn tấn sắt thép các loại. Ấn Độ tiếp tục duy trì vị trí thị trường lớn thứ 3, nhập khẩu tăng 22% về lượng và 2% về kim ngạch so với cùng kỳ 2024.
Dịch chuyển từ Mỹ và châu Âu sang ASEAN
Xuất khẩu thép sang Mỹ tiếp tục giảm khi nước này duy trì nhiều biện pháp thuế quan đối với các mặt hàng kim loại, đặc biệt là với thép. Thị trường châu Âu cũng không khá hơn khi thép cán nóng của Việt Nam bị áp thuế 12,1%. Trong bối cảnh đó, nhiều doanh nghiệp thép đã chủ động rút khỏi thị trường khó khăn và chuyển hướng sang các nước ASEAN – khu vực có nhu cầu ổn định và ít rào cản thuế quan hơn.
Ngành thép Việt Nam: Năng lực lớn – thách thức lớn
Ngành thép Việt hiện có công suất thô gần 30 triệu tấn/năm, trở thành quốc gia xuất khẩu thép lớn, với thị trường xuất khẩu trải rộng hơn 30 quốc gia trên toàn cầu. Xuất khẩu nhiều, nên ngành thép đồng thời đứng đầu về số vụ kiện phòng vệ thương mại với 86 vụ từ năm 2004 đến 8/2025, chiếm hơn 30% tổng số vụ việc liên quan hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam. Những “ông lớn” như Hoa Sen, Nam Kim, Hòa Phát… thường xuyên là đối tượng điều tra do sản lượng lớn và thị phần tăng nhanh..
Sự tăng trưởng mạnh tại Campuchia, cộng hưởng với chính sách thuế ưu đãi và chiến lược dịch chuyển thị trường đúng hướng, đang mở ra cơ hội mới để ngành thép Việt củng cố vị thế tại ASEAN, giảm phụ thuộc vào những thị trường rủi ro cao và tiếp tục ghi dấu ấn trên chuỗi cung ứng khu vực.
Nguồn: Tạp chí Kinh tế – Tài chính
